VitalWorld: Het Japanse bad

Een bad kan verschillende functies hebben. Het kan ons verfrissen en ons weer energie geven. In een bad knnnen we ons ontspannen, zodat de dagelijkse stress van ons afvalt. Een bad kan ons simpelweg plezier geven, genoegen en behaagljkheid. Natuurlijk dient een bad ook onze hygiëne, maar het kan ook verder gaan. Bepaalde baden kunnen een hulp zijn in het voorkomen, ja zelfs genezen van ziekte. Gemeten aan deze veelzijdige mogelijkheden, maken we maar een schraal gebruik van het bad. Zelfs als we een ligbad hebben, wordt het in de meeste gevallen bij lange na niet optimaal gebruikt. Slechts weinigen van ons nemen de tijd om frequent en lang genoeg in bad te gaan, Zelfs al hebben we een bad, prefereren wij over het algemeen de douche. De hygiëne en de verfrissing zijn ons blijkbaar voldoende.

In Japan is een warm bad onderdeel van de nationale cultuur. Sinds mensenheugenis gaan alle Japanners elke dag in bad. Zij hebben hiervoor drie mogelijkheden gecreëerd: baden in de vele warme natuurlijke bronnen die het land rijk is, de publieke baden die overal in elke wijk, stad of dorp te vinden zijn en het privébad thuis. Vrijwel direct na de geboorte maakt de Japanse baby kennis met dit bad. Iedere Japanner is er dus grondig vertrouwd mee. En het zullen er maar weinigen zijn, die het zouden willen of kunnen missen.

Het baden in Japan is in de eerste plaats een cultuur. Oeroude opvattingen over reiniging en in harmonie komen met de natuur liggen eraan ten grondslag. Dit komt direct tot uitdrukking in de wijze waarop het bad genomen wordt. Men reinigt zich bij voorbeeld vóór het eigenlijke bad en niet erin. In een aparte ruimte of hoek zitten de mensen voor een kraan of douche en maken zich met zeep grondig schoon. Pas daarna wordt in het eigenlijke bad gegaan. In het bad zelf geniet men van de warmte, de ontspanning en de behagelijkheid. Vele Japanners ervaren hierin een wegvloeien van de dagelijkse stress en het komen tot een diepvredige rust.

Nu is het inderdaad een wonder hoe in dit land, waar in het sociale systeem van wederzijdse verplichting en vormelijkheid, naast de enorme prestatiedruk, zoveel stress ligt opgesloten, de mensen met deze stress weten om te gaan. Het dagelijkse warme bad is een bestanddeel van dit recept. Ook staat Japan bekend om het lage percentage aan chronische ziekten. Gemeten aan de andere industrielanden scoort Japan zelfs het laagst, hetgeen het beste tot uiting komt in de overlijdenscijfers van alle mensen die aan kanker leden. Volgens de WHO overleden in 1982 143,3 Japanners aan kanker op 10.000 inwoners. In Denemarken overleden er daarentegen 274,2 op de 10.000. Dat ook hier de relatie met het warme bad aanwezig is, is ook in het westen bekend.

Uit de onderzoekingen naar de werking van de sauna is gebleken, dat er een direct verband bestaat tussen regelmatig saunabezoek en de algemeen lichamelijk-psychische conditie van de mensen. Saunabezoekers voelen zich in het algemeen gezonder, hebben minder last van stress en blijken meer weerstand tegen ziekte te bezitten. Warmteinwerking, zweten, de afwisseling met het koude dompelbad en de ontspanning zijn bij de sauna de factoren die voor deze heilzame uitwerking verantwoordelijk zijn. Het is daarom niet verwonderlijk, dat de sauna nog steeds een grote populariteit geniet.

Veel van de genezende kracht van het warme bad is bekend geworden door de toepassing van het zogenaamde schlenzbad. Mevrouw Maria Schlenz begon lang voor de laatste oorlog patiënten te behandelen met een warm bad, waarvan ze de temperatuur langzaam liet oplopen. Omdat de patiënt geheel onder water lag - behalve neus en mond - en het lichaam dus geen warmte kon afstaan, ging de lichaamstemperatuur met die van het water mee omhoog. De patiënt kreeg als het ware een kunstmatige koorts. Deze intensiveerde de stofwisseling dermate, dat er een algehele reiniging van de weefsels en organen plaatsvond, met tegelijkertijd genezing van alle mogelijke ziekten. Wetenschappelijk onderzoek en de introductie van dit bad in een aantal vooraanstaande klinieken hebben ervoor gezorgd, dat al geruime tijd het zogenaamde oververhitte bad in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland een belangrijke plaats heeft verworven in de therapie van vooral chronische ziekten.

Op zeer eenvoudige wijze is het voor iedereen mogelijk thuis een Japans bad te installeren. Dat is een van de grote voordelen van dit bad boven bijvoorbeeld de sauna. Een Japans thuisbad, ofuro genaamd, is namelijk een zitbad met geringe afmetingen. In zijn huidige vorm is hij meestal zo’n 60 cm diep met variërende lengte- en breedtematen. We kunnen hiervoor onze bestaande douchecel als uitgangspunt nemen. De afmetingen van een douchebak zijn meestal 80 bij 80 of 90 bij 90. Meestal is er wel ietsje meer ruimte, zodat onze ofuro van 90 bij 100 cm een plaatsje in uw badkamer kan krijgen. Zo’n bad zal binnenkort op de markt komen. Het is een 60 cm diepe bak, waarvan de randen gewoon opgemetseld en betegeld kunnen worden. Voor de instap kan een klein opstapje of vlondertje worden aangeschaft. Misschien is het in het begin wel even wennen met de zittende houding. In het warme water leert u zich echter gemakkelijk ontspannen en dan is de zittende houding zeer aangenaam.*)

De wijze waarop we dit bad kunnen gaan gebruiken, is enerzijds ingegeven door de ervaringen met de Japanse en Duitse baden, maar anderzijds aangepast aan onze eigen mogelijkheden en situatie. Het hangt van ieder van ons af, in hoeverre we het bad bijvoorbeeld een plaats kunnen geven in onze eigen opvattingen van reiniging en de harmonie met onze omgeving. We kunnen kiezen voor een steeds terugkerend dagelijks bad, dat evenals in Japan een belangrijke plaats in ons leven gaat innemen. Bovendien moet het warme bad zodanig aangepast zijn aan ons reactievermogen, dat we zo’n warm bad ook kunnen verdragen. Hoge tempteraturen zijn lang niet altijd voor iedereen wenselijk. De gewenning die de Japanners bezitten, hebben wij gewoon (nog) niet.

Daarom is het nodig, dat wij onze eigen techniek ontwikkelen. In het begin zal dit inhouden, dat de temperatuur van het water niet hoger is dan 37-38 graden Celcius, een aangenaam warm bad dus. De duur van dit bad kan dan 15 à 20 minuten zijn. Men kan aan het bad kruiden, oliën of geuren toevoegen. Men zit of leunt in het bad, ontspant zich en geniet van het warme water, dat met behulp van een kom of lepel voortdurend over het eigen bovenlichaam wordt uitgegoten. Na het afdrogen is enige rust in bed of op de bank echt nodig. Vaak zal het zijn, dat we dan zweten. Onszelf inpakken in een laken met daaromheen een deken is dan heel zinvol, naast het bijvoorbeeld drinken van enige kopjes warme lindebloesemthee. Voordat we ons dan weer aankleden nemen we nog een lauwe douche of afwassing.

Het bad wordt overigens nooit ‘s morgens, maar altijd in de (na)middag of de avond genomen. Meestal neemt men ook voor het bad een douche, maar dan een die wat warmer is dan die na afloop. In de loop van de tijd kunnen we de temperatuur van het badwater wat gaan opvoeren, steeds afhankelijk van de individuele verdrageljkheid. Dat opvoeren gaat heel geleidelijk, bijvoorbeeld de tweede maand 39 graden Celcius, vervolgens eenzelfde periode van elke dag 40 graden. Hogere temperaturen komen ook voor, zelfs tot bijvoorbeeld 42 graden en het spreekt vanzelf, dat daar een langere tijd van inspelen aan voorafgegaan is. Het badwater kunnen we met een houten badthermometer precies controleren. Gezien de ontgiftende werking van dit bad, is het water na afloop vervuild, zodat iedere nieuwe persoon weer fris water neemt met de eigen aangepaste temperatuur.

Mensen met kwalen of onder doktersbehandeling overleggen met hun behandelend geneesheer of zij dit bad kunnen nemen.

De uiteindelijke voordelen van dit aangepaste Japanse bad, vooral wanneer u het een plaats kunt geven in uw dagelijkse leven, zijn veelzijdig. Uw innerlijke rust zal er zeker door vergroot worden, stress lost op en u zult uw dagelijkse werk en situatie beter aankunnen. Ook uw lichamelijke gezondheid zal er zeer zeker op vooruitgaan. Het bad werkt reinigend en ontslakkend op alle weefsels, organen en de huid, zodat zowel akute ziekten als verkoudheden en griep, alsook chronische stoornissen ermee voorkomen of zelfs genezen kunnen worden. Een dagelijks gebruik van dit bad geeft tevens een hoge mate van bescherming tegen de invloeden van ons gif- en stralingsbelaste milieu. Zijn waarde kan dus moeilijk overschat worden. Het is een bad dat daarnaast zoveel plezier en genoegen geeft, dat het wellicht voor u net als voor iedere Japanner een kostbaar dagelijks moment wordt, iets wat u nooit meer zoudt willen missen.

NB. Wat de warme bronnen in Japan betreft, zijn er voor volgend voorjaar (2002) een "vasten-pelgrimage" - onderdeel van ons spiritueel vastenprogramma - naar Japan met o.a. verblijf in tempels, met bezoek (na het beëindigen van het vasten) langs verschillende Japanse Spa’s georganiseerd. Deze bronnen zijn gelegen in een prachtige natuurlijke omgeving. Een unieke kans om op deze wijze een traditioneel stukje Japan te leren kennen. Info en aanmelding.

*) ‘FURO’, The Japanese bath, door P. Grilli en Dana Levy.